Mặt bằng đã sẵn sàng
Sân bay Phan Thiết được Bộ Giao thông vận tải phê duyệt quy hoạch ngày 16/10/2013 với tính chất sân bay quân sự kết hợp dân dụng . Quá trình triển khai thực hiện, UBND tỉnh Bình Thuận và Bộ Quốc phòng đã đề xuất và được Thủ tướng Chính phủ thống nhất chủ trương nâng cấp sân bay từ cấp 4C lên cấp 4E, kéo dài đường cất hạ cánh từ 2.400 m lên 3.050 m, nhà ga hành khách có công suất thiết kế 2 triệu hành khách/năm.
Hiện nay, tỉnh Bình Thuận đã hoàn thành toàn bộ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng sân bay (543 ha) và đài dẫn đường (2,56 ha).
Sân bay Phan Thiết điều chỉnh quy mô từ cấp 4C lên sân bay cấp 4E. Ảnh: Phạm Nguyễn.
Về tiến độ, dự án đầu tư xây dựng khu sân bay quân sự (dự án eKQ920), Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt chủ trương đầu tư dự án vào ngày 18/3/2021, Bộ Quốc phòng phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án vào ngày 18/4/2021. Hiện tại, dự án eKQ920 đang triển khai thi công xây dựng các hạng mục quân sự và đường cất hạ cánh.
Đối với hạng mục hàng không dân dụng theo hình thức hợp đồng BOT, do điều chỉnh quy mô từ cấp 4C lên cấp 4E nên phải điều chỉnh chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư ngày số 64/2020/QH14 ngày 18/6/2020.
Sở Giao thông Vận tải tỉnh Bình Thuận đã phối hợp Sở Kế hoạch Đầu tư và các đơn vị liên quan lập hồ sơ điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án trình Hội đồng thẩm định Trung ương thẩm định 2 lần. Hiện nay, các đơn vị liên quan đang tiếp tục chỉnh sửa hồ sơ theo ý kiến của Hội đồng thẩm định Trung ương.
Hàng không dân dụng chậm tiến độ
Trả lời câu hỏi của PV Tiền Phong ai sẽ là chủ đầu tư hạng mục hàng không dân dụng theo hình thức hợp đồng BOT của sân bay Phan Thiết , ông Trần Anh Tuấn - Phó giám đốc Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Bình Thuận cho biết, trước khi điều chỉnh quy mô thì chủ đầu tư là Tập đoàn Rạng Đông. Tuy nhiên, sau khi điều chỉnh thì Sở Kế hoạch Đầu tư đang phối hợp với Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Giao thông Vận tải rà soát, đánh giá lại kinh nghiệm, năng lực của nhà đầu tư, từ đó xác định nhà đầu tư là Tập đoàn Rạng Đông hay một doanh nghiệp khác.
Trong khi đó, ông Nguyễn Minh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận cho biết, do điều chỉnh quy mô, tổng mức đầu tư dự án đối với hạng mục dân dụng (BOT) tăng từ 1.693 tỷ đồng lên hơn 4.812 tỷ đồng. Do đó, Hội đồng thẩm định Trung ương đã yêu cầu tỉnh Bình Thuận thẩm định lại năng lực của nhà đầu tư (Tập đoàn Rạng Đông), kèm theo đó là kinh nghiệm làm dự án sân bay của doanh nghiệp.
Hạng mục hàng không dân dụng ở sân bay Phan Thiết sẽ chậm hơn so phần quân sự (Ảnh: Phạm Nguyễn).
“Trên thực tế, kinh nghiệm làm BOT sân bay ở nước ta chỉ có Sun Group - đơn vị từng xây dựng sân bay quốc tế Vân Đồn. Bình Thuận tổ chức gặp mặt nhà đầu tư rồi, chỉ có lấn cấn ở chỗ, nhà đầu tư trước đây đã bỏ vốn ra xây dựng một số hạng mục ở sân bay Phan Thiết, bây giờ giải quyết như thế nào?”, ông Minh cho hay.
Cũng theo ông Minh, dự án đầu tư xây dựng khu sân bay quân sự dự kiến ngày 30/9 sẽ xong. Sau khi khu sân bay quân sự hoàn thành, nếu hạng mục hàng không dân dụng chưa xong thì sẽ rất khó khai thác.
“Thủ tướng Chính phủ về làm việc với tỉnh Bình Thuận đã yêu cầu, sau khi phần quân sự xong thì phần dân sự cũng phải xong để ráp vào khai thác. Tuy nhiên, nhìn vào tiến độ hiện tại, hạng mục hàng không dân dụng sẽ chậm hơn so phần quân sự và chỉ đạo của Thủ tướng”, ông Minh nói.
E ngại năng lực của nhà đầu tư
Cuối tháng 9/2022, Văn phòng Chính phủ ban hành thông báo số 298/TB-VPCP, truyền đạt ý kiến kết luận của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành tại cuộc họp về quy hoạch, huy động vốn đầu tư một số cảng hàng không, sân bay. Theo đó, Phó Thủ tướng yêu cầu UBND tỉnh Bình Thuận khẩn trương giải trình ý kiến của Hội đồng thẩm định liên ngành về điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án sân bay Phan Thiết, hạng mục hàng không dân dụng.
Đồng thời, Bình Thuận phải rà soát năng lực của nhà đầu tư. Trong trường hợp cần thiết, tỉnh Bình Thuận xem xét lựa chọn nhà đầu tư khác có đủ năng lực để thay thế, khởi công dự án vào đầu năm 2023 để bảo đảm hoàn thành đồng bộ với hạng mục đường cất hạ cánh của cảng hàng không do Bộ Quốc phòng thực hiện.
Tại công văn số 9601/BTC-ĐT gửi Bộ Kế hoạch Đầu tư, Bộ Tài chính cho biết, vào cuối tháng 7/2022 đã có văn bản tham gia ý kiến thẩm định điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án sân bay Phan Thiết.
Theo Bộ Tài chính, dự án được cơ quan có thẩm quyền và nhà đầu tư ký kết hợp đồng triển khai thực hiện từ năm 2014. Vì vậy, Bộ đề nghị UBND tỉnh Bình Thuận căn cứ quy định của pháp luật và hợp đồng dự án đã ký kết, rà soát làm rõ các nguyên nhân chậm triển khai thực hiện dự án để xác định trách nhiệm các bên và trên cơ sở đó chịu trách nhiệm rà soát đảm bảo các nội dung đề xuất điều chỉnh có tính khả thi, phù hợp với quy định của pháp luật và hợp đồng dự án.
Đáng chú ý, Bộ Tài chính đưa ra một số câu hỏi liên quan đến năng lực tài chính, khả năng huy động vốn phục vụ dự án của Tập đoàn Rạng Đông. Theo Bộ Tài chính, căn cứ nội dung Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi điều chỉnh, tổng mức đầu tư dự án sau điều chỉnh hơn 4.812 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 1 hơn 3.807 tỷ đồng và giai đoạn 2 hơn 1.005 tỷ đồng.
Hội đồng quản trị Tập đoàn Rạng Đông đã thông qua nội dung điều chỉnh và phương án huy động vốn thực hiện dự án tại Quyết định số 81- QĐ/HĐQT-RĐ. Tại thời điểm ngày 31/12/2021, vốn chủ sở hữu của Tập đoàn Rạng Đông là hơn 4.692 tỷ đồng, lớn hơn vốn chủ sở hữu công ty dự kiến góp để thực hiện dự án nhưng vốn lưu động ròng thể hiện khả năng huy động vốn chủ sở hữu trong ngắn hạn hơn 530 tỷ đồng lại nhỏ hơn số vốn công ty cam kết góp.
Bộ Tài chính đề nghị UBND tỉnh Bình Thuận chịu trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan giám sát chặt chẽ việc huy động và sử dụng vốn của nhà đầu tư theo đúng phương án tài chính cam kết, bảo đảm việc triển khai thực hiện dự án theo đúng tiến độ được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Hồi giữa tháng 8/2022, Bộ Kế hoạch Đầu tư đã ban hành Thông báo số 44/TB-BKHĐT về kết luận của Hội đồng Thẩm định liên ngành thẩm định điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án cảng hàng không Phan Thiết, hạng mục hàng không dân dụng theo hình thức BOT .
Theo đó, có tới 10 nhóm vấn đề mà UBND tỉnh Bình Thuận sẽ phải khẩn trương rà soát, giải trình. Trong đó, phương án tài chính và khả năng huy động vốn của nhà đầu tư được lựa chọn - Tập đoàn Rạng Đông vẫn là những điểm e ngại nhất.